„Powiedzieli o nim:
– był największym świętym wśród pedagogów
i największym pedagogiem wśród świętych…”

Święty Józef Kalasancjusz urodził się w miejscowości Peralta de la Sal w Hiszpanii. Święcenia kapłańskie przyjął w 1583 roku oraz rozpoczął pracę duszpasterską. Po obronie doktoratu z teologii, w 1592 roku wyruszył do Rzymu, aby zdobyć beneficjum kościelne. Kiedy przechodził ubogą dzielnicą Zatybrza, zobaczył dzieci zepchnięte na margines społeczeństwa, pozbawione możliwości uczenia się. Był człowiekiem o wrażliwym sercu, otwartym na tchnienie Ducha Świętego. To doświadczenie spowodowało, że nie wrócił do Hiszpanii i postanowił się nimi zająć.

W 1597 roku, w zakrystii kościoła św. Doroty na Zatybrzu powstała pierwsza w Europie bezpłatna szkoła powszechna – otwarta dla wszystkich, szkoła bez żadnych ograniczeń, dostępna dla dzieci różnych wyznań, narodowości i kultur. To była prawdziwa rewolucja społeczna, chociaż początkowo nikt jej nie doceniał. Dla Kalasancjusza sensem życia stało się nauczanie oraz wychowanie. Rozpoznał swoje powołanie w nauczycielu i wychowawcy. Do swoich bliskich w ojczyźnie pisał ze spokojem: „Już odnalazłem, tutaj w Rzymie, sposób naśladowania Boga: służbę dzieciom i młodzieży. I nie zostawię tego dla żadnej rzeczy na świecie.” Chociaż było to niezwykle trudne zadanie, święty Józef Kalasancjusz nigdy się nie poddał. Sam w jednej osobie był: nauczycielem, wychowawcą, sekretarzem, woźnym, sprzątającym godzinami sale, strugającym pióra, żeby były gotowe na następny dzień.

Ogromne zainteresowanie szkołą, duża liczba dzieci, kłopoty lokalowe, brak środków. Wkrótce znał go cały Rzym dlatego, że aby zdobyć środki na prowadzenie bezpłatnej szkoły sam musiał żebrać. Nie wstydził się tego w imię miłości do dzieci. Dzieło szkół rozwija się szybko i dynamicznie – królowie wielu państw, książęta i rady miejskie zwracają się do Józefa Kalasancjusza z prośbą o przybycie jego zakonników. Szkoły powstają już nie tylko w Italii czy Królestwie Neapolu, ale także na Sycylii, Morawach, w Polsce, Hiszpanii, w krajach niemieckich. Józef Kalasancjusz rozpoznaje w sobie trzecie powołanie – Zakonnika. Zakłada wspólnotę, przyjmującą nazwę: Zakon Szkół Pobożnych. Niestety w wyniku niewyjaśnionych do końca okoliczności, wizytacja apostolska kasuje Zakon. Józef Kalasancjusz umiera, w nocy z 24 na 25 sierpnia 1648, jednak zostawia braciom nadzieję : „ufajcie, jeśli to jest dzieło Boże na pewno odrodzi się na nowo.” Osiem lat później Zakon rozkwita na nowo, obumarłe ziarno wydało plon. W 1748 roku Józef Kalasancjusz zostaje beatyfikowany, kilkanaście lat później kanonizowany. Rok 1948 to kolejne świadectwo Kościoła o jego oddaniu i świętości życia – Pius XII ogłasza go „Patronem podstawowych szkół chrześcijańskich na całym świecie”.